22ο κεφάλαιο : Η ασφάλιση του αυτοκινήτου
Η ασφάλιση που έχετε ως οδηγοί έναντι τρίτων (ασφάλεια αστικής ευθύνης), τόσο για την πρόκληση υλικών ζημιών σε περιουσία τρίτου, όσο και σωματικών βλαβών σε τρίτους, εξαιτίας ενός ατυχήματος κατά τη διάρκεια της χρήσης ενός οχήματος, αποτελεί μία από τις σημαντικότερες μορφές ασφάλισης. Η ασφάλιση αυτή έχει πολύ μεγάλη κοινωνική και οικονομική βαρύτητα, διότι:
1) Η κυκλοφορία των οχημάτων μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους για την ζωή ή/και την περιουσία των μελών της κοινωνίας. Η κυκλοφορία ενός οχήματος είναι πιθανόν να προκαλέσει ζημιές σε τρίτους, οι οποίες τις περισσότερες φορές οφείλονται σε αμέλεια των ίδιων των οδηγών. Όσο μάλιστα αυξάνεται ο αριθμός των οχημάτων που κυκλοφορούν στο οδικό δίκτυο, τόσο μεγαλώνει ο κίνδυνος πρόκλησης τέτοιων ζημιών.
2) Πολλές φορές εκτός από ζημιές μπορεί να προκληθούν και τραυματισμοί που απαιτούν μεγάλη χρηματική αποζημίωση, όπως για θεραπεία και μακρόχρονη νοσηλεία σε νοσοκομείο, προκειμένου να αποκατασταθούν ή εάν χάσει κάποιος τη ζωή του σε ατύχημα ενώ συντηρούσε σύζυγο και ανήλικα τέκνα, που εξαιτίας του ατυχήματος δεν μπορούν πλέον να βιοποριστούν.
Η μη ασφάλιση του οχήματός σας, ακόμη και αν δεν το κυκλοφορείτε, επιφέρει πρόστιμο, καθώς μέσα σε έναν ασφαλιστικό χρόνο γίνονται, σε τυχαίες χρονικές στιγμές, καθολικοί έλεγχοι διασταύρωσης των στοιχείων ιδιοκτησίας οχημάτων μέσω της εφορίας, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της βάσης των ασφαλιστικών εταιρειών, όπου και εντοπίζονται τα ανασφάλιστα οχήματα. Στους ιδιοκτήτες των ανασφάλιστων οχημάτων, που όμως δεν έχουν καταθέσει πινακίδες, ακόμα και αν δεν κυκλοφορούν στον δρόμο, επιβάλλονται σημαντικά χρηματικά πρόστιμα μέσω της εφορίας, υπέρ του Επικουρικού Κεφαλαίου. Οι ποινές και οι διοικητικές κυρώσεις για ανασφάλιστα οχήματα είναι αυστηρές, γι’ αυτό δεν πρέπει να αφήνετε το αυτοκίνητό σας χωρίς ασφάλεια, ούτε μία μέρα.
Συγκεκριμένα, οι διοικητικές κυρώσεις περιλαμβάνουν:
1) Αφαίρεση των πινακίδων, της άδειας ικανότητας του οδηγού και της άδειας κυκλοφορίας για 6 μήνες.
2) Αφαίρεση των πινακίδων και της άδειας κυκλοφορίας για δύο χρόνια σε περίπτωση ατυχήματος.
3) Χρηματικό πρόστιμο υπέρ του Επικουρικού Κεφαλαίου, με πράξη της Αστυνομικής Αρχής, 1.000 € για τα λεωφορεία και τα φορτηγά Δημόσιας Χρήσης (Φ.Δ.Χ.), 500 € για τα επιβατικά και 250 € για τα δίκυκλα.
Οι ποινικές κυρώσεις περιλαμβάνουν:
1) Φυλάκιση από 2 μήνες έως 1 χρόνο.
2) Χρηματική ποινή έως 3.000 €.
Υποχρεωτικές ασφαλιστικές καλύψεις
Η υποχρεωτική ασφάλιση καλύπτει, σε περίπτωση ατυχήματος, την αστική ευθύνη των κατόχων του οχήματος και οποιουδήποτε άλλου οδηγεί το όχημα, εάν προκαλέσει με υπαιτιότητά του θάνατο ή σωματική βλάβη (τραυματισμό) σε οποιονδήποτε τρίτο ή ζημιές σε αντικείμενα, καθώς και τη χρηματική αποζημίωση λόγω ψυχικής οδύνης ή ηθικής βλάβης. Αυτή είναι η πιο απλή μορφή ασφάλισης και είναι υποχρεωτική για όλα τα οχήματα. Σε διαφορετική περίπτωση το όχημά σας θα είναι ανασφάλιστο και κινδυνεύει με όλες τις ποινές που επισύρει ο νόμος για τα ανασφάλιστα οχήματα.Πολλές ασφαλιστικές εταιρείες, στο πλαίσιο του πακέτου βασικής ασφάλισης οχήματος, περιλαμβάνουν και προαιρετικές καλύψεις. Οι πιο τυπικές περιπτώσεις είναι η φροντίδα ατυχήματος, η νομική προστασία, ζημιές από ανασφάλιστο αυτοκίνητο και προστασία «Bonus Malus».
Το κεφάλαιο για σωματικές και υλικές βλάβες τυπικά φτάνει το 1.300.000€. Αυτό είναι δηλαδή το ανώτατο όριο ευθύνης των εταιρειών, δηλαδή το ανώτατο ποσό για το οποίο σας καλύπτει η ασφαλιστική εταιρεία. Το ποσό αυτό δεν ισχύει για τις καλύψεις που σχετίζονται με την αξία του οχήματος, π.χ. ασφάλεια πυρός, κλοπής, φυσικών φαινομένων. Κατ’ επέκταση πρέπει να αναθεωρείται κάθε έτος, σύμφωνα με την αγοραία ή εμπορική αξία του οχήματος (την αξία που έχει το όχημα τη δεδομένη χρονική στιγμή στην αγορά). Αυτοί που ζημιώθηκαν σε περίπτωση ατυχήματος αποζημιώνονται από την ασφαλιστική εταιρεία, ακόμη και όταν υπάρχουν εξαιρέσεις στο ασφαλιστήριο συμβόλαιο ή ενστάσεις από αυτό, όπως η μη εξόφληση του ασφαλίστρου από τον ασφαλισμένο. Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως η εκάστοτε ασφαλιστική εταιρεία, ανά περίπτωση, δύναται να διεκδικήσει δικαστικά από τον υπαίτιο του ατυχήματος (πελάτη της) τις αποζημιώσεις που απέδωσε σε τρίτους. Η επιλογή φερέγγυας ασφαλιστικής εταιρείας αποτελεί μια ισχυρή εγγύηση για την εξασφάλιση των θυμάτων από οδικά ατυχήματα. Παρ’ όλα αυτά δεν σημαίνει ότι η εξασφάλιση αυτή ισχύει σε κάθε περίπτωση. Γι’ αυτό δημιουργήθηκε το Επικουρικό Κεφάλαιο, που αναλαμβάνει την καταβολή αποζημιώσεων στις εξής περιπτώσεις:
1) Σε εκείνους που υφίστανται υλικές ζημιές και σωματικές βλάβες από ανασφάλιστα αυτοκίνητα.
2) Σε εκείνους που υφίστανται υλικές ζημιές και σωματικές βλάβες από αυτοκίνητα που ήταν ασφαλισμένα σε εταιρείες των οποίων ανακλήθηκε η άδεια
λειτουργίας.
3) Σε εκείνους που υφίστανται σωματικές βλάβες από άγνωστα αυτοκίνητα (σε περιπτώσεις εγκατάλειψης θυμάτων).
Τη βασική ασφάλεια αστικής ευθύνης οχήματος τη χρειάζεστε επειδή:
1) Είναι υποχρεωτική βάσει Νόμου.
2) Είναι η ελάχιστη ασφάλιση και καλύπτει τις απαραίτητες αποζημιώσεις για υλικές ζημιές και σωματικές βλάβες τρίτων, σε περίπτωση ατυχήματος.
3) Ο σκοπός και η φιλοσοφία της ασφάλειας αστικής ευθύνης είναι η προστασία των τρίτων, οι οποίοι μπορεί να ζημιωθούν από ένα τροχαίο ατύχημα που μπορεί να προκύψει με δική σας υπαιτιότητα (ως οδηγού ή/και ιδιοκτήτη του οχήματος).
Οι πιο σημαντικοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να έχετε ασφάλεια οχήματος είναι:
1) Για να μπορούν να αποζημιωθούν τρίτα πρόσωπα, όταν εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα που προκλήθηκε από δική σας υπαιτιότητα.
2) Για να μην αποζημιώσετε εσείς τρίτους για ζημιές τις οποίες προκαλέσατε από αμέλεια με το όχημά σας.
Προστασία «Bonus Malus»
Όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες παρακολουθούν και αξιολογούν την οδηγική συμπεριφορά των οδηγών, εξετάζοντας το πόσο συχνά προκαλούν ατυχήματα. Αυτό εκφράζεται με τον δείκτη «Bonus Malus», ο οποίος δρα ως δείκτης ανταμοιβής των ασφαλιστικών εταρειών προς εσάς. Σε όσο περισσότερα ατυχήματα εμπλέκεται κάποιος με υπαιτιότητά του, σε τόσο υψηλότερη κατηγορία «Bonus Malus» εντάσσεται το ασφαλιστήριό του, με συνέπεια την αύξηση του ασφαλίστρου του. Αντίθετα, όσο λιγότερα είναι τα ατυχήματα, τόσο μικρότερη είναι η κατηγορία «Bonus Malus» του ασφαλιστηρίου και αναλόγως μικρότερο το ποσό του ασφαλίστρου. Η κάλυψη «Προστασία Bonus Malus» συμπεριλαμβάνεται στην πλειονότητα
των ασφαλιστηρίων και αποτρέπει την αύξηση του κόστους ασφάλισης, σε περίπτωση ατυχήματος.
Η ασφάλιση του αυτοκινήτου στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική για όλα τα οχήματα που κυκλοφορούν στους δρόμους. Απαιτείται να έχετε τουλάχιστον την υποχρεωτική ασφάλιση ευθύνης (Third Party Liability – TPL), που καλύπτει τις οικονομικές ευθύνες σας απέναντι σε τρίτους σε περίπτωση ατυχήματος όπου φέρετε ευθύνη.
Η ασφάλιση αυτή καλύπτει τις εξής κατηγορίες:
- Ατυχήματα Οχημάτων: Αποζημιώνει τρίτους για τυχόν τραυματισμούς ή ζημιές σε περιουσία που προκλήθηκαν από το ατύχημα όπου φέρετε ευθύνη.
- Ασφάλιση Επιβατών: Παρέχει κάλυψη για τυχόν τραυματισμούς των επιβατών σας σε ατύχημα όπου φέρετε ευθύνη.
Εκτός από την υποχρεωτική ασφάλιση ευθύνης, μπορείτε να επιλέξετε και πρόσθετες καλύψεις, όπως:
- Πυρκαγιά : Η κάλυψη αφορά σε ζημιές που μπορεί να υποστεί το όχημα σε περίπτωση πυρκαγιάς καθώς και από πιθανή έκρηξη. Σε περίπτωση ολική καταστροφής από πυρκαγιά η ασφαλιστική εταιρία θα αποζημιώσει το σύνολο της τρέχουσας εμπορικής αξίας του οχήματος.
- Κλοπή Ολική : Αποζημιώνεται η ολική κλοπή του οχήματος στην τρέχουσα εμπορική αξία του κατά την ημέρα της κλοπής. Ο χρόνος αποζημίωσης του ασφαλισμένου ποικίλει ανάλογα την ασφαλιστική εταιρία. Έτσι μπορούμε να έχουμε μια ασφαλιστική εταιρία που να αποζημιώνει στις 90 ημέρες από την δήλωση της κλοπής ή στις 45 ημέρες ή στις 30 ημέρες.Η αποζημίωση δίνεται μόνο στην περίπτωση που το όχημα δεν έχει βρεθεί αυτούσιο ή μέρος του από την αστυνομία.
- Κλοπή Μερική :Η κάλυψη της Μερικής Κλοπής δίνεται μαζί με την κάλυψη της Ολικής Κλοπής συνδυαστικά. Καλύπτει τις παρακάτω περιπτώσεις: α)Αποζημίωση κλοπής μερών ή εξαρτημάτων του οχήματος που είναι μόνιμα προσδεμένα σε αυτό και είναι απαραίτητα για την ασφαλή κίνηση και λειτουργία του. β)Αποζημίωση κλοπής συστημάτων ήχου, εικόνας, πλοήγησης και τηλεπικοινωνίας εφόσον αυτά έχουν εγκατασταθεί εργοστασιακά. Σε περίπτωση που έχουν εγκατασταθεί αργότερα, συνήθως αποζημιώνονται για ορισμένο ποσό ανάλογα την ασφαλιστική εταιρία. Αποζημίωση για αντικατάσταση κλειδιών ή κλειδαριών σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής των κλειδιών του οχήματος.Επιπλέον καλύπτονται και ζημίες που θα γίνουν όσο το όχημα βρίσκεται στην κατοχή του κλέφτη.Η κάλυψη δεν παρέχεται σε μοτοσυκλέτες.
- Φυσικά Φαινόμενα : Καλύπτονται ζημιές που θα προκληθούν στο όχημα από χαλάζι, καταιγίδα, θύελλα, πλημμύρα, χιόνι, λαίλαπα, ανεμοθύελλα, έκρηξη ηφαιστείου, σεισμό και καθίζηση ή κατολίσθηση εξαιτίας σεισμού.Σε ορισμένες ασφαλιστικές εταιρίες η κάλυψη των Φυσικών Φαινομένων περιλαμβάνει το σύνολο των παραπάνω περιπτώσεων, ενώ σε ορισμένες άλλες μέρος αυτών. Ξεχωρίζουν κάποιες από τις καλύψεις, όπως το χαλάζι, το οποίο παρέχεται ως ξεχωριστή κάλυψη και μέχρι ενός ποσού. Μια ακόμα διαφορά ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρίες είναι πως παρέχουν την κάλυψη με απαλλαγή ή χωρίς απαλλαγή στην ζημιά.Η κάλυψη ακολουθεί την αξία που ασφαλίζεται το όχημα και αποζημιώνει σε περίπτωση ολικής καταστροφής.
- Τρομοκρατικές ενέργειες, Στάσεις, Αναταραχές : Καλύπτονται οι υλικές ζημιές που θα προκληθούν από τρομοκρατικές ενέργειες, στάσεις, απεργίες, οχλαγωγίες, διαδηλώσεις, πολιτικές ταραχές (αναταραχές).Δεν καλύπτονται οι ζημιές από πυρκαγιά και έκρηξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι ζημιές καλύπτονται από την κάλυψη της πυρκαγιάς.
- Θραύση Κρυστάλλων : Καλύπτονται οι ζημιές που θα προκληθούν στα τζάμια του αυτοκινήτου, την κρυστάλλινη οροφή, προστατευτικές μεμβράνες και αισθητήρες βροχής από οποιαδήποτε αιτία.
- Οδική Βοήθεια : Σε περίπτωση που το όχημα ακινητοποιηθεί από βλάβη ή ατύχημα η οδική βοήθεια αναλαμβάνει την μεταφορά στο συνεργείο. Σε περίπτωση που το συμβάν γίνει εκτός του νομού κατοικίας του ασφαλισμένου η οδική αναλαμβάνει τον επαναπατρισμό του οχήματος. Ο επαναπατρισμός γίνεται στην διεύθυνση μόνιμης κατοικίας του ασφαλισμένου που έχει δηλωθεί στο συμβόλαιο.Επιπλέον παροχές είναι η κάλυψη των εισιτηρίων επιστροφής των επιβαινόντων καθώς επίσης και η αλλαγή ελαστικού, η εξυπηρέτηση σε έλλειψη καυσίμων και η επιτόπου επιδιόρθωση της βλάβης, εφόσον είναι εφικτό.Βέβαια, όλα τα παραπάνω μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την εταιρία Οδικής Βοήθειας.
- Νομική Προστασία : Παρέχεται η κάλυψη των δικαστικών εξόδων και αμοιβών δικηγόρων για: α) Διεκδίκηση αποζημίωσης σε πιθανή ζημία ή σωματικές βλάβες. β) Υπεράσπιση σε ποινικά δικαστήρια αν ο οδηγός εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα με τραυματισμό ή θάνατο τρίτου.
- Προσωπικό Ατύχημα : Η κάλυψη αποζημιώνει ένα κεφάλαιο σε περίπτωση θανάτου από τροχαίο ατύχημα του οδηγού. Επίσης, καλύπτει και την περίπτωση ολικής ή μερικής ανικανότητας εξαιτίας του τροχαίου.Σε αυτό το σημείο να αναφέρω πως η ασφάλιση αυτοκινήτου αποζημιώνει σωματικές βλάβες και θάνατο τρίτων και όχι τον οδηγό του υπαίτιου οχήματος. Γι’ αυτό η συγκεκριμένη κάλυψη έχει ιδιαίτερη αξία να υπάρχει.
- Υλικές Ζημίες από Ανασφάλιστο όχημα : Μια κάλυψη που περιλαμβάνεται σε όλα τα συμβόλαια της ασφαλιστικής αγοράς και έχει επικρατήσει ως “υποχρεωτική” ,όπως η Αστική Ευθύνη (Σωματικές Βλάβες – Υλικές Ζημιές).Σε περίπτωση σύγκρουσης με το υπαίτιο όχημα να είναι ανασφάλιστο η ασφαλιστική εταιρία αποζημιώνει τον πελάτη της. Με αυτό τον τρόπο έχουμε άμεση αποκατάσταση των υλικών ζημιών χωρίς να πρέπει να απευθυνθούμε στο επικουρικό.
- Ιδίες Ζημίες και Κακόβουλες ενέργειες : Καλύπτονται ζημίες εξαιτίας, σύγκρουσης, πρόσκρουσης, εκτροπής, ανατροπής, κατακρήμνισης του οχήματος με υπαιτιότητα του οδηγού/ιδιοκτήτη. Επιπλέον καλύπτονται Κακόβουλες ενέργειες τρίτων που προκαλούν το βανδαλισμό και την δολιοφθορά του οχήματος.Η κάλυψη παρέχεται συνήθως σε συνδυασμό με απαλλαγή επί της ζημίας.
- Εγγύηση Αξίας : Ορισμένες ασφαλιστικές εταιρίες, δίνουν την δυνατότητα σε καινούργια οχήματα αντιπροσωπίας, να έχουν σταθερή την αξία τους για δύο χρόνια χωρίς αναπροσαρμογές.Δηλαδή σε περίπτωση ολικής καταστροφής ή κλοπής εντός της 2ετίας ο ασφαλισμένος θα αποζημιωθεί με βάση την αρχική αξία αγοράς του. Δηλαδή ως καινούργιο και όχι ως μεταχειρισμένο. Επίσης, μπορείτε να προσθέσετε κάλυψη για βοήθεια σε περίπτωση βλάβης ή ανάγκης οδικής βοήθειας (πχ αλλαγή ελαστικού, μεταφορά σε γκαράζ, κλπ.).
Είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με την ασφαλιστική εταιρεία σας για να κατανοήσετε πλήρως τις καλύψεις και τις εξαιρέσεις που περιλαμβάνονται στην ασφάλεια σας.
